Minęło już prawie pół roku od wprowadzenia nowych przepisów dotyczących upadłości konsumenckiej. Po tym czasie wiemy już znacznie więcej o tej formie oddłużenia. Czy nowe przepisy ułatwiają wyjście z długów? Czy teraz jest łatwiej czy trudniej ogłosić umorzyć długi? Jak zmieniły się wyroki sądów w postępowaniach oddłużeniowych? I najważniejsze – jak ogłosić upadłość w 2020 roku?

Pierwsze miesiące obowiązywania nowej ustawy mamy już za sobą. Bez wątpienia nowelizacja ustawy znacząco ułatwia ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Z punktu widzenia osoby zadłużonej podstawowa zmiana polega na wyłączeniu badania tzw. rażącego niedbalstwa w doprowadzeniu do stanu niewypłacalności. Czy to oznacza, że teraz każdy może ogłosić bankructwo, nawet jeśli doprowadził do zadłużenia świadomie? Nie do końca. Sądy nadal badają poziom zawinienia dłużnika, lecz w końcowym etapie całego postępowania. Zwykle po realizacji zasądzonego planu spłat. Natomiast, jeżeli dłużnik doprowadził do niewypłacalności nawet w wyniku nieświadomego działania, to i tak ogłoszenie upadłości będzie prostsze.

Czy ogłoszenie upadłości oznacza umorzenie długów?  

Zdecydowanie nie. To jest najczęstszy mit funkcjonujący w internecie, a także na stronach internetowych kancelarii prawnych reklamujących swoje usługi. Wprawdzie zdarza się, że sąd ogłaszając upadłość wydaje decyzję także o umorzeniu wszystkich długów. Natomiast dzieje się tak tylko w przypadku dłużników o bardzo złej sytuacji materialnej lub życiowej. Dotyczy zwykle osób, które:

• Osiągają bardzo niskie dochody (np. emeryci, renciści)
• Są w starszym wieku
• Są w złym stanie zdrowia
• Sytuacja życiowa jest bardzo ciężka

W podobnych przypadkach faktycznie wraz z decyzją o ogłoszeniu upadłości zapada decyzja także o umorzeniu długów. Natomiast w 2020 roku znacznie częściej dochodzi do ogłoszenia upadłości konsumenckiej i wyznaczenia tzw. planu spłat. Sąd bada wówczas możliwości finansowe dłużnika i wraz z syndykiem wyznaczają plan spłat na okres maksymalnie do 7 lat.

Praktyka sądów wskazuje, że dłużnik który doprowadził do niewypłacalności w wyniku obiektywnych okoliczności np. z powodu choroby czy utraty pracy, otrzyma 3-letni okres spłaty. W innych przypadkach sądy korzystają z 7-letniego okresu, jeżeli ocenią że konsument przyczynił się znacząco do powstania zadłużenia w sposób świadomy.

Podsumowując – ogłoszenie upadłości konsumenckiej, które ma miejsce średnio kilka miesięcy po złożeniu prawidłowo sporządzonego wniosku, jest równoznaczne ze wstrzymaniem działań windykacyjnych oraz egzekucji komorniczych. Jest to forma zawieszenia zobowiązań. W tym czasie sąd na wniosek syndyka zasądza kwotę jaką miesięcznie dłużnik powinien odprowadzać na rzecz wierzycieli. Co ważne, ta kwota jest dostosowana do jego możliwości z uwzględnieniem potrzeb życiowych i mieszkalnych. Jeżeli konsument osiąga dochód np. w kwocie 2000 zł, sąd zasądzi najpewniej ok. 200 zł co miesiąc. Jeżeli kwota dochodu jest wyższa, wzrośnie także miesięczna rata, jaką dłużnik będzie płacił. Natomiast po realizacji planu spłat dochodzi od umorzenia. Co ważne, jeżeli dłużnik nie będzie spłacał zasądzonych kwot, nie dojdzie do oddłużenia i wróci do stanu sprzed złożenia wniosku.

Czy mogę powtórnie złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli wcześniej został oddalony?

Zmiana prawa umożliwia ponowne ubieganie się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Jest to dobra decyzja dla wszystkich, których wnioski zostały oddalone przed 24 marca 2020 roku. Dlaczego? Nowy porządek prawny anuluje w ocenie sądu wcześniejsze próby oddłużenia. Wcześniej natomiast po decyzji nieprzychylnej dłużnikowi, należało z kolejnym wnioskiem poczekać aż 10 lat.

Skoro sąd nie bada tzw. rażącego niedbalstwa, to czy każdy może ogłosić upadłość konsumencką?

Zdecydowanie nie. To kolejny mit jaki można spotkać przeglądając strony internetowe. Gdyby tak było, to każdy mógłby bezkarnie się zadłużać bez konsekwencji, a następnie spłacić tylko niewielką część zadłużenia doprowadzając do umorzenia. W dalszym ciągu sądy przyglądają się historii zadłużenia i mogą ocenić, że umorzenie dłużnikowi się nie należy. W niektórych przypadkach wniosek zostanie oddalony jeżeli sąd uzna, że dłużnik działał świadomie z zamiarem wyrządzenia szkody wierzycielom. Dlatego nadal tak ważnym w trakcie pisania wniosku jest dopełnienie wszystkich wymogów formalnych oraz „porządnej” argumentacji popartej dokumentacją. Także wskazanie chronologii  zadłużenia ma bardzo duże znaczenie, żeby przekonać sąd do ogłoszenia upadłości oraz uzyskaniu możliwie najkrótszego planu spłat.